אין אַ שיינעם זומערדיקן נאָכמיטאָג בין איך אײַנגעלאַדן געוואָרן צו מײַן נײַעם חבֿר, קירילן. מע האָט זיך שוין פֿריִער עטלעכע מאָל באַגעגנט בײַ דער פּיאַנע–לערערין אונדזערער. ביידע פֿונעם זעלבן עלטער — אַ יאָר צען, זענען מיר אָבער דער היפּוך געווען איינער פֿונעם אַנדערן. איך — אַ שוואַרצהאָריק מיידל מיט לאַנגע, דאַרע הענט און פֿיס, באַדעקטע מיט קראַצן און ראַצן — האָב דעמאָלט אין זינען געהאַט בלויז איין זאַך: מײַן וועלאָסיפּעד, אַן אמתן, פֿאַר גרויסע, אויף וועלכן איך בין מסוגל געווען, נאָכמאַכנדיק די עלטערע קינדער, צו ווײַזן אַלערליי קונצן, און דערפֿאַר האָב איך אָפֿט מאָל “באַזוכט” די קאַנאַוועס און לעכער בײַ די ראַנדן פֿון וועגן און שאָסייען. ווען איך בין ניט געווען אויפֿן וועלאָסיפּעד, האָב איך געלייענט, ממש אַרײַנגעשלונגען ביכער, אַפֿילו בײַ נאַכט, מיט אַ קעשענע–לעמפּל. און קיריל — אַ קורצינקער, מיט אַזעלכע שיטערע בלאָנדע האָר, אַז מע האָט געקענט אַדורכזען די ראָזעווע הויט אויף זײַן קאָפּ, מיט גרויע צאַרטע מיידלשע אויגן און טויזנטער זומער–שפּרענקעלעך אויפֿן בלאַסן פּנים — איז פֿול געווען מיט מוזיק און האָט מער געחלומט איבער ביכער, ווי געלייענט. ניט געקוקט אויף אַלע אונדזערע אונטערשיידן און אויך אויף דעם, וואָס ער האָט אַ טבֿע געקראָגן אַ מאָל אויף מיר צו קוקן, מאָדנע פֿאַרטראַכט, זענען מיר באַלד געוואָרן גוטע חבֿרים, און איך בין דאָס מאָל צו אים יאָ געגאַנגען, כאָטש ס’איז מיר אין תּוך געווען אַ שאָד צו פּטרן אַזאַ פּרעכטיקן טאָג אויף צו בלײַבן אינעווייניק.
אויף דער שוועל פֿון זײַן וווינונג האָט ער מיך רעשיק באַגריסט:
— ס’איז גוואַלדיק, וואָס דו ביסט געקומען! מע וועט שפּילן שאָך. איך האָב עס זיך נאָר וואָס אויסגעלערנט. דו קענסט שפּילן שאָך, יאָ? די מאַמע זאָגט, אַז דו שפּילסט גאַנץ גוט…
צי איך האָב געקענט שפּילן שאָך? ס’איז אַזוי ווי מע וואָלט געפֿרעגט, צי אַ מענטש קען אָטעמען אָדער עסן. בײַ אונדז אין שטוב האָט מען ניט געשפּילט, נאָר זיך אויפֿגעכאַפּט און געלייגט שלאָפֿן אויפֿן שאָכברעטל. אויך האָט יעדער איינער פֿון אונדז געהאַט גאָר פֿאַרשיידענע באַציִונגען צום שאָך. די מאַמע איז געווען אַ שאָכמײַסטערין. די מומע, אַ מאַטעמאַטיקערין, האָט געפֿירט שאָכשלאַכטן קלוג און קינסטלעריש. דער זיידע — זייער פֿאָטער — האָט בײַ זיי ביידן, שמייכלענדיק, ניט זעלטן געוווּנען. און די באָבע, וואָס האָט די פּאַרטיעס מער פֿאַרשפּילט, ווי געוווּנען, פֿלעגט בײַם פֿאַרשפּילן אָפּראַמען פֿונעם ברעטל אַלע פֿיגורן. וואָס שייך מיר, האָב איך, דאַכט זיך, צו מײַנע פֿיר יאָר, זייער לײַטיש געשפּילט מיט גרויסע און אויך מיט קינדער, אָבער דערנאָך האָב איך דעם שאָך אָפּגעלאָזט פֿאַר מער ווערטפֿולע באַשעפֿטיקונגען.
קירילס אַלטינקע מאַמע האָט אונדז אַוועקגעזעצט אינעם שמאָלן סאַלאָן בײַם שאָכברעטל און איז אַרויס אין קיך, פֿון וואַנען עס האָט זיך געהערט אַ ריח פֿון געבעקס, און די שפּיל האָט זיך אָנגעהויבן. אַ קורצע צײַט שפּעטער האָבן מיר שוין אויפֿגעגעסן איינער בײַם אַנדערן עטלעכע פּיעשקעס, אַרויסגעפֿירט אויפֿן פֿעלד טורעמס און פֿערד, ראָכירט מלכים און אַוועקגעשטעלט מלכּות אויף זיכערע, אָבער עטוואָס פֿאַרשפּאַרטע פּאָזיציעס. קיריל האָט געטראַכט אַזוי שווער, אַז זײַנע בלאָנדע האָר זענען אין גאַנצן נאַס געוואָרן. און איך… פֿון אָנהייב אָן האָב איך פֿאַר די אויגן געהאַט ווי אַ מין נעפּל, און דערצו האָבן אַלע פֿיגורן זיך געפֿירט משונה באַזונדערש, יעדע איינע מיט אַן אייגענער כּוונה, אָן קיין שום שׂכל, אָן קיין שום לאָגיק. דאָס ברעטל, וואָס אַ מאָל האָט עס צו מיר גערעדט ווי אַ קלוגער חבֿר, איז איצט געוואָרן שטום, ווי אַ שטיק האָלץ. אפֿשר בין איך קראַנק געוואָרן? — האָב איך געטראַכט מיט אומרויִקייט.
פֿונעם טיי האָב איך זיך אָפּגעזאָגט. ווען קיריל איז אַרויס אין קיך, איז דער נעפּל איבערן שאָכברעטל פּלוצעם צעגאַנגען. דאָס ברעטל האָט איצט, ווי מיט יאָרן צוריק, גערעדט צו מיר קלאָר און דײַטלעך, אָבער זײַן שטימע איז געווען אַ טרויעריקע. קיריל האָט געשפּילט אויסגעצייכנט, מיט אַן אמתן טאַלאַנט, און איך, אַ פֿאַרטרעטערין פֿון אַ דינאַסטיע שאָכשפּילער, האָב זיך אומבאַהאָלפֿן און שוואַך פֿאַרטיידיקט. אַ בושה מיט אַ בזיון. כ’האָב זיך תּיכּף פֿאָרגעשטעלט, ווי פֿון אַלע ווינקלען פֿונעם צימער טײַטלען אויף מיר, לאַכנדיק בייז, דער משפּחהס העלדן: די גרויסמײַסטערס קאַסאַבלאַנקאַ, אַליאָכין, באָטוויניק און טאַל. ס׳איז מיר געוואָרן ענג און פֿינצטער, און איך האָב געוואָלט וואָס גיכער אַרויס פֿון צימער. שוין אינעם קאָרידאָר האָט זיך צו מיר געטראָגן די שטימע פֿון קירילן, וועלכער האָט געטרונקען טיי אין קיך מיט זײַן מאַמען.
— מאַמע, זי שפּילט אויסערגעוויינטלעך, זי איז אַ מבֿינטע!
מער האָב איך עס ניט געקענט פֿאַרטראָגן.
— איך גיי אַוועק!
— דאַרפֿסטו שוין אַהיימגיין? אַזוי גיך? צי ווילסטו, אַז די פֿיגורן זאָלן בלײַבן אויפֿן אָרט, מע זאָל קענען ממשיך זײַן מאָרגן?
— כ׳ווייס ניט, כ’וועל דיר אָנקלינגען.
אין דרויסן איז מיר געוואָרן נאָך פֿינצטערער ווי פֿריִער. פֿאַר די אויגן האָבן געטאַנצט פֿיגורן, ווײַסע און שוואַרצע, צוזאַמען מיט קירילס שמייכלענדיק פּנים. אַלץ איז מיר געווען נימאס, אַפֿילו דער געדאַנק פֿונעם טײַערן וועלאָסיפּעד. און איין געדאַנק האָט געשלאָגן און געשלאָגן אין קאָפּ: פֿאַר וואָס האָט ער מיך, דער חבֿר מײַנער, די דאָזיקע פּאַרטיע ניט געלאָזט פֿאַרשפּילן?
